Türkiye'de 1985 yılında hükümet yakıta ödenen dövizden tasarruf etmek adına ticari taksileri dizelleştirmek için çeşitli kararlar aldı. O yıllarda yurt dışından motor ithalatı yapılamıyordu ve devlet dizelleştirme adına bazı firmalara motor ithal etme yetkisi verdi. Türkiye'ye ithal edilen motor markaları şunlardı ve adetleri şu şekildeydi:
1)Isuzu - 4091 adet
2)Audi - yaklaşık 1000 adet
3)Citroen - yaklaşık 400 adet
4)NSA - yaklaşık 400 adet
Yerli üretim:
1)BMC - Leyland
Motorların 1985 peşin fiyatları 1.500.000 TL civarındaydı. Bu yıllarda yeni bir şahinin fiyatı 2.200.000 TL civarındaydı. Motorun ne kadar büyük para olduğunu varın siz düşünün.
Taksiciler bu dizel motorlara direk hücum ettiysede sonuç tam bir hüsran oldu. Motorların marş motoru gibi donanımlar hariç 180 kg civarında gezinen kuru ağırlıkları araçların ön takımı için ciddi problem oldu. Ayrıca ithalatçı firmalar 2 yıl içinde motora ait 54 parçayı yerli üreteceklerine dair taahhütname vermişlerdi ancak gerçekleştiremediler, bunun neticesinde yukarıda yazdığım düşük toplam ithalat adetleri ve yedek parça ithalatı zorlukları nedeniyle motorlar takıldığı araçları ve araç sahiplerini perişan etti. Kilometrede 29 kuruş benzin yerine 12 kuruş motorin yakacağım diye yola çıkan taksici karaborsadan fahiş fiyatlarla bulunan (hatta karaborsada bile parça bulamadığı için ekmek teknesi günlerce yatan) yedek parçaya ve tamirciye çalışır oldu.
İşin balonu çok kısa sürede patladı ve bugün bile dizel motor hakkındaki dedikoduların başlamasını sağladı. 1986 yılının şubat ayında Renault 9 modelinin dizel versiyonunu çıkardıysada, ve başlarda güzel satış rakamları elde ettiysede, araç sonradan dizel motor takılan araçların kötü şöhretine yenik düştü.
1985 yılının başında yaşanan dizel furyasında ve kısa süre sonrasında dizel pazarına hiç bakmayan, bugün bile nedenini bilmediğim şekilde dizelin kötü şöhretinin doruğa ulaştığı yıllarda (dizeller takılalı 2 - 3 yıl olmuş ve parça sıkıntısı tavan yapmış ve millet dizel motorları söküp benziliye geçerken) Tofaş 1988 yılı mayıs ayından 1989 yılı sonuna kadar Şahin ve Kartal'ın dizel motorlu versiyonlarını üretmiştir.
Bugün hemen hiç kimsenin bilgi sahibi olmadığı olan kişilerinse nerdeyse bildiklerini unuttuğu bu araçlara ait reklam ve teknik veri bilgileriyle fiyat tablolarını aşağıya ekliyorum. Şimdiden aaa diyenleri duyar gibiyim.
Kaynak: fiatlineatr.com
