Mac OS X işletim sistemiyle kendi bilgisayarlarına can veren Apple, mobil ürünlerinin işletim sistemi olan
iphone OS'in son versiyonunu gün yüzüne çıkardı. Apple'ın Cupertino'daki yerleşkesinde düzenlenen etkinlikle tanıtılan iPhone OS 4.0, son kullanıcının yararlanabileceği 100'den fazla yenilik ve geliştiricilerin uygulama hazırlığında faydalanabileceği 1000'den fazla API ile geliyor.
İlk başta 3 Nisan'da satışa sunulan iPad ve 3 yaşını dolduran iPhone'a kısaca değinelim. Başarılı olup olmayacağı tanıtıldığı ilk günden bu yana tartışılan iPad'in satış sayısı 5 gün içersinde yarım milyona yaklaşmış durumda. Aynı şekilde ilk tanıtıldığı zaman bu kadar ses getireceği tahmin edilmeyen iPhone'da 50 milyon satış sınırını aşmış durumda. iPod Touch'ı da değerlendirmeye alırsak bu sayı 85 milyona yaklaşıyor. Görünen o ki yakın zamanda Amerika'nın en değerli 5 şirketi arasına girmeyi başaran Apple, başarısının büyük bir kısmını mobil teknolojilere borçlu.
Gelelim bugün tanıtılan iPhone OS 4.0'a. Geçmiş senelerde Mart ayında tanıtılan ancak bu sene Apple'ın iPad'e odaklanmasından dolayı tanıtımı Nisan ayına sarkan iPhone OS 4.0, önemli değişiklikleri bünyesinde barındırıyor. Bunlardan ilki Multi-Tasking yani aynı anda birden fazla uygulama çalıştırabilme desteği.
1)Multi-Tasking; "İlk destek veren firma değiliz ancak en iyi destek veren olacağız." Steve Jobs iPhone OS'in eleştiri oklarına hedef olmasının en büyük nedenlerinden biri Multi-Tasking desteği sunmamasıydı. iPhone OS'de birkaç temel uygulama dışında Multi-Tasking'e destek vermeyen Apple, bu özelliğin özellikle batarya ömrüne ve performansına darbe vurduğunu belirtiyordu. Bundan dolayı 2 sene boyunca oyun sırasında gelen bir SMS'e cevap yazmak isteyen kullanıcının oyundan çıkmak dışında bir çaresi bulunmuyordu. Apple bu sorunun önüne ilk önce Push Notifications ile geçmeye çalışmıştı. Kısaca Apple'ın sunucularının sürekli iPhone'a bağlı olmasını sağlayan bu yaklaşım, özellikle anlık mesajlaşma programlarında önemli avantaj sağlıyor ancak tam bir çözüm getiremiyordu.
Fakat Steve Jobs'un açıklamalarına göre Apple, Multi-Tasking'in bu dezavantajlarını ortadan kaldıracak bir yol geliştirmeyi başarmış. Ancak bundan daha önemlisi bu desteğin iPhone OS 4.0 ile verilmesinin Haziran'ın son döneminde çıkması beklenen 4.Nesil iPhone'un daha güçlü donanımsal özelliklere sahip olacağının bir göstergesi olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Steve Jobs'un Multi-Tasking'le ilgili olarak
"İlk destek veren firma değiliz ancak en iyi destek veren olacağız" cümlesi de
apple'ın bu kadar bekledikten sonra geliştirdiği yaklaşıma oldukça güvendiğini gözler önüne koyuyor.
Peki Multi-Tasking nasıl işleyecek ? Apple'ın geliştirdiği Multi-Tasking yaklaşımı bünyesinde 7 ayrı servisi barındırıyor. Bu servisler kısaca şu şekilde;
- Background Audio- Bu servis, uygulamaların her zaman ve kullanıcının o anda ne yaptığına bakmadan ses oynatımı yapmasına imkan veriyor.
- Voice over iP - Her 10 uluslararası telefon görüşmesinden en az 1'nin yapıldığı Skype'i iPhone OS'de daha değerli kılacak olan bu servis tahmin edebileceğiniz gibi VoIP hizmeti sağlayan uygulamaların arka planda çalışmasını ve bu sayede kullanıcının herzaman çevrimiçi olmasını sağlıyor. Bu sayede telefon kilitli daha olsa kullanıcılar VoIP üzerinden çağrı alabilecekler.
- Background location - Adım adım navigasyon servisine iPhone OS 3.0 ile kavuşan kullanıcılar, bundan böyle iPod'dan müzik dinlerken bile TomTom gibi navigasyon yazılımlarından yol tarifi alabilecekler. Bunun yanı sıra iPhone OS 4.0, kullanıcıların konumunu gözlemlerken bataryadan daha fazla verim elde edebilmek için gerektiğinde baz istasyonlarından faydalanacak.
- Push notifications - iPhone OS 3.0 ile kullanıma sunulan bu servis, açık olmayan bir uygulamanın içeriğinde meydana gelen değişikliklerin Apple sunucusu üzerinden iPhone'a SMS mesajı gibi aktarılmasını sağlıyor.
- Local notifications - Arka planda çalışan uygulamalarda meydana gelen değişikliklerin kullanıcıya aktarılmasını sağlayan bu servisin Push Notifications'dan farkı çalışması esnasında herhangi bir sunucuya ihtiyaç duymaması.
- Task finishing - Bu sistem, uygulamaların bir işlem yaparken kapatılmasına rağmen, uygulamanın arka planda çalışıp bu işlemi tamamlamasını sağlıyor.
- Fast app switching - Bu özellik ise kullanıcıların uygulamayı rahatlıkla arka plana almasını ve nerede olursa olsun hızlı birşekilde tekrardan programa dönmesini sağlıyor.
Kullanıcıların uygulamalar arasında geçişlerse iki kez Home tuşuna basılarak açılan ve iPhone'un ana ekranındaki Dock menüsünü andıran menüden yapılıyor. Kullanıcılar istedikleri an iki kez home tuşuna basarak bu menüyü aktif hale getirebiliyor ve istedikleri uygulamaya hızlı birşekilde geçiş yapıyorlar. (Mac OS X'deki Expose uygulamasını andıran bu sistemin iPhone OS 4.0'ın yenilikleri arasında olabileceğini sizlere 2 hafta önceki haberimizde aktarmıştık)
2)Klasörler iPhone OS 4.0 ile kullanıcıların yararlanabileceği 2.önemli özellik klasör desteği. 185,000 uygulamayı bünyesinde bulunduran AppStore'a sahip olan iPhone'da kullanıcılar bundan böyle istedikleri uygulamaları istedikleri bir klasör altında toplayabilecekler.
Klasör oluşturmak için kullanıcıların yapması gereken tek işlem, bir uygulama ikonunu diğer uygulama ikonu üzerine sürüklemek. Bu işlemin hemen arkasından iPhone, otomatik olarak klasör yaratıyor ve o iki uygulamayı bu klasör içine yerleştiriyor. Klasör ismi ilk başta AppStore'daki kategorilere göre otomatik olarak iPhone tarafından veriliyor ancak kullanıcı isterse bu ismi rahatlıkla değiştirebiliyor.
Uygulamaları klasör klasör konumlandırmanın en önemli faydasıysa iPhone'un depolayabileceği uygulama saysını 180'den 2160'a çıkarmak olduğunu belirtelim.
3)Mail Birleştirilmiş posta kutusu, iPhone OS 4.0'la gelen dikkat çekici özelliklerden biri. Şu ana kadar iPhone'da her mail hesabının içeriği ayrı ayrı gözüktüğünden kullanıcıların bütün posta hesaplarına tek tek bakması gerekiyordu. Bu da özellikle birçok hesabı olan kullanıcılar için oldukça sıkıntılı bir işlem oluyordu. Ancak iPhone OS 4.0'la gelen birleştirilmiş posta kutusu sayesinde kullanıcının iPhone'a tanımlamış olduğu bütün posta hesapları tek bir çatı altında gözükmesi sağlanmış.
Ayrıca iPhone OS 4.0'da kullanıcıların gelen postalarını rahatlıkla konulara göre sıralama yapabilme ve posta eklerini 3.parti uygulamalarla açabilme imkanı da verilmiş.
4)iBooks iPad'in satışa sunulmasıyla birlikte AppStore'daki yerini alan iBooks uygulaması iPhone OS 4.0 ile iPhone ve iPod Touch'a bu yaz başında gelecek olan yeniliklerden biri. Kullanıcıların elektronik kitaplarını okumalarına imkan veren iBooks yazılımı, iPad'de olduğu gibi iPhone ve iPod Touch'da da Apple'ın çevrimiçi kitap mağazası iBookStore'la senkronize halde çalışacak. Şimdilik sadece Amerika'da aktif olan iBook Store'un önümüzdeki dönemde diğer ülkelerde de açılması bekleniyor.
5)Game Center Apple'ın iPhone OS 4.0 ile hayata geçireceği Game Center, kullanıcıların uygulama farketmeksizin elde ettikleri başarıları, puanları birbirleriyle paylaşabileceği ortak bir sosyal oyun ağı. Game Center ile Apple, iPhone kullanıcılarının kullandıkları OpenFeint, AGON, ve Ngmoco'nun Plus+ ağlarını tek bir çatı altında toplayacak. Bu sayede kullanıcılar tek bir hesap ile bütün oyunlardaki başarılarını arkadaşlarıyla paylaşabilecekler.
6)iAd Mobil reklam sektörünün dev ismi AdMob'u Google'a kaptıran ancak yaklaşık 275 Milyon dolara AdMob'un rakip şirketi Quattro Wireless'ı satın alan Apple'ın reklam sektörüne gireceği biliniyordu. Beklenen de oldu ve Apple, bugün iAd platformunu hayata geçirdi. iAd reklam platformu, geliştiricilerin uygulamalarına alıştığımız reklamların aksine daha interaktif reklamlar yerleştirmelerini sağlıyor. Flash'a karşı Apple'ın desteklediği HTML5 tabanlı olarak hazırlanan bu reklamlar, uygulamayla bütünleşiyor ve uygulamaların kapanmasının önüne geçiyor.
AppStore'daki gelir dağılımına benzer olarak iAd platformundan elde edilen reklam gelirlerinin %60'ı geliştiricinin, %40'lık kısmıysa Apple'ın kasasına girecek.
Etkinliğin soru cevap kısmında dünyanın en büyük reklam şirketi olmak gibi bir planları olmadığını söyleyen Steve Jobs, isterlerse geliştiricilerin diğer reklam platformlarını kullanmakta özgür olduklarını belirtti. Ancak geliştiriciler, diğer reklam platformlarının çözümlerini kendi uygulamalarına entegre etmek için uğraşmaktansa iPhone OS SDK ile API desteği sunan iAd'i tercih edecekleri muhtemel görünüyor.
7)Kurumsal Özellikler iPhone OS 4.0, elbette, sadece bireysel kullanıcılara hitap eden yeniliklere sahip değil. Posta ve eklerini PIN kodu ile şifreleme gibi yeni güvenlik özelliklerine (Bununla ilgili geliştirici kitinde bir de API bulunuyor) sahip olan iPhone OS 4.0'ın Kurumsal kullanıcılarına hitap eden özellikleri şöyle;
- Daha iyi veri koruması
- Cihaz yönetimi
- Kablosuz uygulama dağıtımı
- Çoklu Exchange hesapları
- Exchange Server 2010 desteği
- SSL VPN desteği
8)Kısa kısa diğer özellikler Yukarıda sizlerle iPhone OS 4.0'ın sahip olduğu 100 yeni özellikten en dikkat çekenlerini paylaştık. Apple'ın etkinlikte sadece ismen paylaştığı diğer yeniliklerse şu şekilde;
- Çalma listesi oluşturma
- 5x sayısal yakınlaştırma
- Video çekiminde dokunarak netleştirme
- Fotoğraf uygulamasında "Yerler" desteği
- Ana ekranın duvar kağıdını değiştirebilme
- Bluetooth klavye desteği
- Gelişmiş yazı denetimi
- Hediye uygulamaları
- Doğumgünü takvimi
- SMS/MMS mesajlarında arama
- WEB aramlarında öneriler
- Mail, SMS ve Alarmlarda daha büyük fontlar
Peki iPhone OS 4.0 kimlere hitap ediyor ? Yaz başında 4.Nesil iPhone'la birlikte kullanıcıya sunulması beklenen iPhone OS 4.0, Bütün özellikleriyle iPhone 3Gs'e ve iPod Touch'a (2009 sonu), kısmi olarak (yani Multi-Tasking dışındaki birçok özelliğiyle) iPhone 3G ve 2.Jenerasyon iPod Touch'a destek verirken, 1.Nesil iPhone'a destek vermiyor. Anlaşılan geçtiğimiz sene iPhone OS 3.0 ile 1.Nesil iPhone'dan desteğini çekeceğinin ilk sinyallerini veren Apple, iPhone OS 4.0 ile bu kararını hayata geçirmiş görünüyor. 3 Nisan'da satışına başlanılan iPad'in iPhone OS 4.0 ile buluşmasıysa son baharı bulacak.
Fakat geçen sene olduğu gibi iPhone OS 4.0'ın 4.Nesil iPhone'un habercisi olduğunu ve asıl 4.Nesil iPhone'a hitap ettiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Multi-Tasking desteği 4.Nesil iPhone'un daha güçlü işlemci ve batarya ile geleceğinin, 5x'lik sayısal yakınlaştırma da daha gelişmiş kameraya sahip olacağının birer göstergesi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Güncelleme Geliştiricilere dağıtılan iPhone OS 4.0'ın ilk videoları (Kaynak: MyApple.pl)