Mazda MX-5
Otomotiv sanayinin üzerine ekonomik durgunluğun kara bulutları çökerken, kim bilir kaç otomobil üreticisi 1989 doğumlu Mazda MX-5 gibi tüm dünyada talep gören bir araç satmak için can atıyordur. Hız açısından vasat, konsept açısından pek orijinal sayılmayan, birim başına şişkin bir kâr marjı yaratmaya asla yeltenmeyen bu küçük Japon, uyumakta olan tutkunun tıpasını açarak çılgın bir sansasyon yarattı ve tam 20 yıl boyunca üretimde kalması bir yana, bu süre zarfında dünyanın en fazla satan binek otomobili unvanını da kolayca kazandı.
MX-5 fikrinin gazetecilikten mühendisliğe geçen Amerikalı Bob Hall tarafından ortaya atıldığı söylense de milyonlarca insanın benzer bir çerçevede düşündüğü aşikâr. Hall, Japon otomobilleri konusunda uzmandı ve bu dili akıcı bir şekilde konuşurdu. Rivayet o ki, Mazda’nın araştırma ve geliştirme müdürü Kenichi Yamamoto, Amerikalı laf ebesine Mazda’nın bir sonraki otomobilinin nasıl olması gerektiğini sordu. Hall, artık üretilmeyen klasikleşmiş İngiliz spor otomobillerinin (Lotus Elan, MGB, Triumph Spitfire) iki koltuk ve soft-top tavandan oluşacak denli yalın çizgilerini taşıyan bir modelin pek de fena olmayacağını söyledi.Bu sohbet Yamamoto’nun aklının bir köşesinde kalmış olmalı, çünkü birkaç yıl sonra iki adam yeniden karşılaştığında Yamamoto da Mazda Motors’un yönetim kurulu başkanı olmuştu. Mevzu yeniden gündeme geldi ve çok daha ayrıntılı biçimde tartışıldı. Sonuçta Hall’a bu fikrin araştırılması için onay verildi. 1983’te konsepti onay aldı ve Mazda’da bugün bile yaşamaya devam eden yeni bir inisiyatif olarak bu otomobilin geliştirilmesi Tokyo ve Kaliforniya’daki Mazda tasarım ekipleri arasında bir yarışa dönüştü.
Kaliforniya ekibinin teklifi İngiliz klasiklerini anımsatan önden motorlu, arkadan itişli, basit bir tasarıma dayanıyordu ve kod adı Duo 101’di. Japon ekip ise iki seçenek sundu: Önden motorlu, önden çekişli ya da arka orta motorlu ve arkadan itişli. 1984’te yapılan ilk değerlendirme turunda ortadan motorlu seçenek etkileyici bulunsa da projede amaçlanan gürültü, vibrasyon ve sertlik hedeflerini karşılamayacağı düşünüldü. 16 ay sonra gerçekleştirilen ikinci değerlendirme turunda, yani tam ölçekli kil modeller ilk kez sergilendiğinde, Duo 101 rakipleri arasında sıyrılarak Mazda’nın yeni hafif spor otomobillerine temel teşkil etti.
Hikayemiz daha sonra İngiltere’nin güney kıyılarına, kod adı V705 olan prototipi geliştirilmek üzere görevlendirilen Worthing’deki IAD/International Automotive Design’a uzanıyor. V705 cam elyafından yapılan gövdesi, Mazda 323 motoru ve diğer Mazda’lardan alınan ıvır zıvırlarla Ağustos 1985’te tamamlandı ve insanların tepkilerini ölçmek için Santa Barbara civarındaki yolları arşınlayacağı Birleşik Devletler’e nakledildi. ‹nsanlar gördüklerinden hoşlanmış olmalı ki proje 1986 Ocak ayında nihai onayı aldı. Kod adı P729 olarak değiştirildi ve otomobilin üretim sorumluluğu Toshihiko Hirai’ye verildi. Tom Matano ve Koichi Hayashi son tasarım detayları üzerine çalışırken proje üretime hazır hale getirilmek üzere yeniden Japonya’ya gönderildi.
Chicago Motor Fuarı’nda ilk kez uluslararası arenada görücüye çıkmasına sadece birkaç ay kala modele MX-5 adının verilmesi (Mazda experimental proje no 5) kararlaştırıldı. Gücünü 115 HP 1.6 litrelik, 16 valf dört silindirli motordan alıyordu ve yalnızca 940 kilo ağırlığındaydı. Estetik ve konsept açısından Lotus Elan’a çok şey borçlu olduğu artık açıkça görülebiliyordu.
Otomobilin hem kendisi hem zamanlaması harikaydı. Gösterişli yol tutuşu ve nötr, mesafeli, esnek direksiyon hakimiyetiyle Lotus’un ikinci Elan üretimi denemesi (arka koltuğu olan bir jakuziye benziyordu ve önden çekişliydi) motor basınının gözlerini önündeki perdeyi kaldırırken bir hayli samimi, ulaşılabilir ve kapsamlı bulundu. ‹kinci Elan, Lotus için sahte bir şafakken, Mazda dünya çapında bir rakip olarak karşısına çıktı.
MX-5, bileğin tek bir dokunuşuyla harekete geçen vites kutusu üzerinden hafif arka lastiklerle yönlenen, tüm dünyaya hafif otomobilin vereceği zevklerin ne denli saf ve basit olabileceğini kanıtladı. Bu otomobil, mütemadiyen büyüleyici bir his yaratıyor, veri toplarken ve geribildirim yaparken senkronize biçimde çalışıyordu. 20 yıl ve iki nesil sonra bu durum hâlâ geçerli...
Alıntı
http://www.evodergi.com/evo/0902/ikon.asp linkinden, fotoğraflar çeşitli intenet sitelerinden.
