Asıl adı Juglon denen bir madde. 1-4 alfa naftakinon açık adı.
Besin rekabeti amaçlıdır
teşekkürler..
Ceviz ve juglon
Amerika kökenli karaceviz (
Juglans nigra L.) parke kerestesi olarak çok değerlidir. Peyzaj düzenlemelerinde bir gölge ağacı olarak ve buna ek olarak yemişi için ekilir. Ceviz ağaçlarına yakın ekilen pek çok bitki iyi bir şekilde büyüyebilirken, bazı bitki türlerinin büyümesi bu ağaç tarafından engellenir. Bu olaya ‘
allelopati’ denir. Tam tanımını verecek olursak ‘Bir bitki tarafından sentezlenen ve salıverilen bazı kimyasal maddelerin bitki türüne bağlı olarak komşu bitkileri olumlu veya olumsuz açıdan etkilemesidir’ denilebilir.
Cevizin toksisite bilinci Romalılar dönemine kadar uzanır. O dönemdeki yazar ve filozof olan Plinius ceviz ağaçlarının bütün bitkilerde zehir etkisi oluşturduğunu belirtmiştir. Daha sonraki yıllarda araştırmalarda bu olayda etkili olan özel kimyasal ve etki mekanizması belirlenmiştir. Birçok bitki cevize karşı duyarlı ya da toleranslı olmasına göre sınıflandırılmıştır.
Toksisitenin kaynağıCeviz ağaçları yakınında yetiştirilen ve olumsuz etkilenen bitkilerde yapraklarda sararma, solma ve nihai ölüm gibi belirtiler gözlenebilir. Ceviz ağacının tüm bölgelerinde doğal olarak bulunan ve bu olaya neden olan maddeye ‘juglon’ (
5-hidroksi-1,4-naftalen dion ya da
5-hidroksi naftokinon) adı verilir.
Bu maddenin juglon-duyarlı bitkilerde metabolik aktiviteleri için gerekli olan enerjiden mahrum bırakan bir solunum inhibitörü olduğu deneysel olarak gösterilmiştir. Juglon ve hidrojuglon (duyarlı bitkiler tarafından juglona dönüştürülür) ağacın kök, tomurcuk ve meyve kabuklarında fazla miktarda bulunur. Ancak genç yaprak ve gövde kısımlarında az bulunur.
Juglon suda çok az miktarda çözünür ve bu nedenle suyla az taşınacağından etki alanındaki toprakta fazla yayılım göstermez.
Cevizin köklerinden yayılan juglon çok az miktarda olsa dahi kök büyüme alanı içersindeki juglon-duyarlı bitkilerde toksisite belirtileri gözlenebilir. Ancak, juglonun kökdeki birikimi ve yoğunluğu çürüyen yaprak ve meyve kabuğuna göre daha azdır ve bu durumda ağacın gölgelik alanlarında fazla miktarda mevcuttur. Juglon’un bu dağılımı, bazı hassas bitkilerin ceviz ağacı yakınlarında bulunan topraktaki juglonun mevcut miktarını tolere edebileceği ancak gölgelik alanda doğrudan hayatta olamayabileceği anlamına gelir. Son derece duyarlı bitkiler gölge yayılmasından dolayı oluşabilecek küçük konsantrasyonlardaki juglonu bile tolere edemeyebilir. Ağaç kaldırıldıktan sonra dahi çürüyen köklerde juglon üretimi devam edip topraktaki toksisiteyi birkaç yıl daha uzatabilir.
Ceviz ağacı yakınındaki veya altındaki türlerin hayatta kalma çaba ve becerilerinin anlaşılması; topraktaki juglon miktarının toprak yapısına, drenajına ve mikroorganizma içeriğine bağlı olması gerçeğiyle daha da karmaşık bir hal alır. Bu etmenlerin arasına ayrıca türlerin ışık ve nem rekabeti de katılabilir.
Bazı ağaçlarda ceviz ağacı gibi juglon üretebilmektedir. Ancak juglon miktarı ceviz ağacına göre sınırlı miktardadır ve nadir toksisite gözlenir.
Juglon insanlar üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilmektedir. Ceviz ağacının altına yatıp da sağlam bir uyku çekebileceğinizi düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Kişi uyandığında juglonun etkisiyle baş ağrısı sorununa maruz kalabilir.
Alıntıdır:
http://sahriye.blogspot.com/