Bilenler, duyanlar, takip edenler için tekrar olacak kusura bakmayın… Ama rakamlar çok çarpıcı… Paylaşmadan edemedim.
Dünyada ham petrol fiyatları son 5 ayda yüzde 35’i aşkın, son bir haftada ise neredeyse yüzde 10 ucuzladı. Başka bir değişle, toplamda 3’te 1 oranında fiyatı düştü. Ancak petrol fiyatlarındaki bu düşüş Türkiye’de pompa fiyatlarına sınırlı yansıdı, yansıyor. Yüzde 5 civarı… Aslında sadece basit bir hesapla, Türkiye’de benzinin litresinin 3,3 TL’ye, motorinin ise 2,9 TL’ye düşmesi gerekir. (Hayal tabii!..)
Haziran 2014’te varili 115 dolar olan Türkiye’nin de ithal ettiği Brent tipi petrol 72 dolar seviyesine indi. Ancak petroldeki bu ucuzluk, akaryakıt vergilerinin yüksekliğinden ötürü iç piyasadaki benzin ve mazot fiyatlarına daha düşük oranlarda yansıyor.
Temmuz 2014 itibarıyla 1 litre benzinin 1,65 TL olan rafineri çıkış fiyatı; Ekim 2014 itibarıyla yüzde 14,5 düşüşle 1,41 TL’ye geriledi. Ancak benzinin fiyat oluşumu içinde yer alan vergi ve paylar aynı kaldığı ya da artırıldığı için pompa fiyatındaki düşüş çok daha düşük kaldı.
1 litre benzinin Temmuz’da 5,05 TL olan pompa fiyatı Ekim’de 4,81 TL ile sadece yüzde 4,8 oranında düşmüş oldu. Temmuz’daki 4,40 TL’lik düzeyinden, Ekim’de 4,26 TL’ye gerileyen 1 litre motorinde ise bu dönemde pompada sadece yüzde 3,2’lik ucuzlama yaşandı.
Ekim 2014 itibarıyla benzinde 4,81 TL olan nihai fiyatın sadece yüzde 29,3’ü ürün maliyeti iken, fiyatın yüzde 61’lik kısmı vergilerden oluştu. Ham petrolde ucuzlama yaşansa bile sürekli ayarlanan yüksek maktu ve nispi vergiler nedeniyle akaryakıtta ucuzlama hayal oldu.
Akaryakıta zam yaparken dünya petrol fiyatlarındaki artışı gerekçe gösterenler, ham petrolde son 5 ayda yaşanan sert düşüşü ise benzin, motorin fiyatına yansıtmıyor.
Anlayacağınız; hala dünyanın en pahalı akaryakıtını kullananlardanız, şükürler olsun!..