Plakalardaki isim, futbol takımı ve meslek kısaltmalarından sonra partileri temsil eden harflere ilgi de son yıllarda arttı. Öyle ki araç alacak olanlar ya da plakasını değiştirmek isteyenler üç harfli plakalar için 10 bin liradan fazla parayı gözden çıkarmaya başladı. ‘Şanslı’ plaka sahipleri ellerindeki üç harfli az bulunan plakalara neredeyse bir otomobil parası istiyor.
Otomobil, renk, plaka...
Bu yıl ağustos ayı sonu itibarıyla trafikte 14.1 milyondan fazla araç kayıtlı bulunuyor. Bunların yarısını ise otomobiller oluşturuyor. Yine bu otomobillerin 1.7 milyonu İstanbul’da kayıtlı durumda. Kentte, trafiğe her gün 500’den fazla araç giriyor. Çıkan araç sayısı ise 20’den fazla değil. Bu nedenle trafik her gün 2 kilometreden fazla uzuyor, sıkışıklık artıyor. Tüm bunlar olurken sürekli yeni plakalar çıkıyor. Ancak son dönemde plakadaki harf ve sayılar bazı araç sahipleri için neredeyse otomobil kadar önemseniyor. Otomobil modeli ve renkten sonra plaka seçimi geliyor.
Daha önce isim ya da takımların baş harflerinin önemsendiği plakalarda son dönemde siyasi partiler en çok aranan grup oldu. Siyasi parti harflerini taşıyan ‘34 AKP ..’, ‘34 CHP ..’, ‘34 MHP ..’ gibi plakalar 3 bin lira ile 15 bin lira arasında değişen fiyatlarla satılıyor. AKP’nin iktidarından sonra iyice artan plaka fiyatlarına karşın son dönemde kürt açılımıyla sık sık gündeme gelen Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) harflerini taşıyan plakaların fiyatı da yükseldi. Daha önce şirket sahiplerinin ilgi gösterdiği ‘34 DTP ..’ gibi plakalara artık parti üyeleri ya da fanatikleri ilgi gösteriyor. Birkaç yıl önce fiyatı 500 TL’yi geçmeyen bu plakalarda fiyatlar şimdi 2 bin liraya kadar çıktı.
‘Cerrah’tan izinsiz verilmiyordu
İnternette bile satışa çıkan plakalar arasında tüm kategorilerde liderliği Beşiktaş taşıyor. Çünkü ‘FB’, ‘GS’ ve ‘TS’ harfleri bulunan plakalardan İstanbul’da 9 bin 999’ar adet bulunuyor. Ancak İstanbul’da sadece 99 adet ‘34 BJK ..’ plaka bulunuyor. Çünkü plakada harf grubunun üçe çıkmasından sonra rakamlar 01 ile 99 arasında kalıyor. En az bulunan plaka olan ‘BJK’ şuan hâlâ en panalısı. Bu plakaları bu nedenle kulüp yöneticisi ya da koyu taraftarlar taşıyor. Kendisi de Beşiktaş taraftarı olan İstanbul’un eski Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah, bu tür plakaların kendisinden izinsiz verilmesini istemiyordu.
En pahalıları İstanbul’da
Özel plaka merakı isimlerde de yüksek fiyatlar oluşmasına neden oluyor. En yüksek fiyatlar özellikle İstanbul’da 34 kodlu plakalarda bulunuyor. ‘CAN’, ‘CEM’, ‘EDA’, ‘NAZ’, ‘ATA’, ‘EFE’, ‘EGE’ gibi ismin tamamını oluşturan plakalar 5-10 bin lira arasında fiyatlara satılıyor. İsim ve soyadın baş harflerinden oluşan plakaların bazıları 500 TL, bazıları da bedava bulunabiliyor. Tabiiki bu tür ‘isme özel’ plakalar bazıları için özel olurken bazı araç sahipleri için hiçbir anlam ifade etmeyebiliyor.
Özel plakalarda yasak plaka sınıfına girdiği için bazı harfler kullanılamıyor. Argo kelimeleri çağrıştıran, kötü söz ya da küfürler, terör örgütlerini çağrıştıran kelimeler kesinlikle kullanılamıyor.
Özel plaka nasıl alınıyor?
İstanbul’da bu tür özel plakaları almak diğer illere göre hem daha pahalıya patlıyor hem de bir hafta kadar uğraştırıyor.
Özel plakayı almak sıfır araç alırken daha kolay oluyor. Yeni araç alımında trafik müşavirleri ya da bayii istediğiniz plakayı arayıp bağlı olduğu trafik tescil şubesini buluyor. Plakanın fiyatı da bundan sonra belli oluyor. Trafik şubesindeki memur plakanın ‘özel’liğine göre sizden yasal olarak bağış istiyor. Bu bağışın en özel plakalarda 10 bin liraya kadar çıktığı söyleniyor. Herhangi bir aracın üzerinde kayıtlı olmayan yani trafik tescil bürolarında bulunan plakaları edinmek diğerlerine göre kolay oluyor.
Ancak aracınız varsa ve yeni bir plaka almak istiyorsanız kendi aracınızı İstanbul dışına kayıt yaptırmanız gerekiyor. İstanbul dışında bir gün kalan araç daha sonra tekrar döndüğünde istenen plaka takılabiliyor. Bunun için alacağınız plaka sahibine ödenen para dışında 700-800 TL’lik işlem masrafı ve bir hafta süre gerekiyor. Çok özel plakalarda bu işlem sırasında bile trafik tescil şubesi bağış talep edebiliyor.
Ankara internetten veriyor
Plaka konusunda en zor işlem İstanbul’da yapılırken Ankara internetten plaka tahsis imkânı tanıyor. Ankara Emniyet Müdürlüğü’nün sitesinden plaka seçilebiliyor. Seçilen plaka 24 saatliğine elinizde kalıyor. Bu süre içinde şahıs ya da şirket yetkilisinin plakayı alması gerekiyor.
İlker Pehlivan/Radikal