KEY alamayanların yol haritası
http://www.aksam.com.tr/2010/03/25/yazar/16798/metin_tas_sezgin_ozcan_/key_alamayanlarin_yol_haritasi.html Yıllardır tasfiyesi bir türlü becerilemeyen KEY ödemelerinde yeni listenin açıklanmasıyla sorunların biteceğini umuyorduk. Ne var ki, sorunların bitmesi şöyle dursun, trajikomik durumlar ortaya çıktı. Bazı kamu kuruluşları, hak sahipliğini kanıtlayacak belgeleri bulamadı. Doğal olarak da gerekli düzeltme işlemi de yapılamadı.
Bazı kamu kuruluşları ise gerekli belgeleri eksiksiz olarak göndermelerine rağmen, isimleri bildirilenler listede yer almadı. Bu bile başlı başına gösterilen 'titizlik' için ölçü niteliğinde.
CİDDİYETSİZLİK
Özel sektör çalışanlarında ise daha da ilginç durumlar ortaya çıktı. SSK kapsamında çalışanlarla ilgili evrakların büyük bir bölümü bulunamadı. Bu durumda çalışanların çalıştıkları kurumlar kapanmış veya iflas etmişse geriye bir ispatlama aracı da kalmamış oldu.
Sayıca az olmakla birlikte, ilgili belgeleri muhafaza edip itiraz edenler de var. Hele bildiğimiz bir örnek var ki (bu köşenin yazarlarından birisi), akıllara zarar. İtirazda ibraz edilen belgeler göre yapılması gereken ilave ödeme 400 TL. Listeler de yer alan ödeme ise 6,5 TL. Kamera şakası gibi...
İSPATI KOLAY
Kamuda çalışanlar açısından ciddi bir ispat zorluğu yok. İlgilinin devlet memuru sıfatıyla çalıştığını ispatlaması yeterli. Bunun en kolay yolu ise Emekli Sandığı kayıtlarından yararlanmak. Özel sektörde çalışanlar açısından SSK kayıtlarından yararlanılabilir. Özel sektör çalışanları bakımından sorun, işveren tarafından yapılan ödeme ve bildirimlerin kişilere özgülenememesi. Yani, ödeme yapılmış ancak listeler bulunamadığı için kimin adına ödeme yapıldığı belli değil.
İTİRAZ ETTİĞİ HALDE SONUÇ ALAMAYANLAR
İtiraz ettiği halde listelerde adına KEY ödemesi gözükmeyenler veya olması gerekenden az miktarda gözükenlerin iki seçeneği var. Bunlardan ilki tekrar itiraz etmek, ikincisi ise dava açmak. Dava açma yolunun tercih edilmesi halinde dava, yapılan ilk itirazın yerine getirilmemesi işleminin iptaline yönelik olarak açılacak.
Dava yolunun tercih edilmesi halinde, hak sahipliğinin ispatı için sosyal güvenlik kuruluşlarına yapılan ödemeler, çalışmanın ispatında önemli bir araç durumunda. Bu bağlamda devlet memurlarının işi daha kolay.
TEKRAR İTİRAZ EDİLMESİ
Tekrar itiraz edilmesi yolunun seçilmesi halinde, hemen ilgili kuruma itiraz edilmesi gerekiyor. Halen çalışan devlet memurları bağlı bulundukları kuruma, emekli olanlar ile özel sektör çalışanları ise Sosyal Güvenlik Kurumu'na itiraz başvurusunda bulunacaklar.
Kanun'a göre hatalı bildirimlerin düzeltilmesi süresi 31 Aralık 2010'da sona eriyor. Ancak, kurum ve kuruluşlar 30 Haziran 2010 tarihinden sonra yeni hak sahibi bildirimi yapamıyorlar. Bu nedenle adına hiç ödeme çıkmayanların bu tarihe dikkat etmelerinde yarar var.
Yapılan itirazlar sonucunda düzeltilen listelerin son gönderilme tarihi 31 Mart 2011 olarak belirlenmiş. Bu tarihte gönderilen listelerin ne zaman yayınlanacağı ve ödemelerin ne zaman yapılacağı konusu ise belirsiz.
FAİZ ÖDEMESİ
Kanunda, hiç ödeme yapılmayanlar ile eksik ödeme yapılanlara yüzde 10 oranında faizle birlikte ödeme yapılması öngörülüyor. Bu dönem ödeme yapılanlarda bu oran dikkate alınmış durumda. Hiç ödeme yapılmayanlarla eksik ödeme yapılanlar için yüzde 10'luk faizin dışında her 'ilan dönemi' için yüzde 1,25 oranında bir ilave söz konusu. Başka bir şekilde söylemek gerekirse, bu defa da ödeme çıkmayanların her nasılsa ödemeye hak kazandığının tespiti halinde yüzde 1,25 faiz ödenecek.
EVRAKLAR BULUNAMAZSA ZAYİ BELGESİ GEREKİYOR
Kanun'a göre; deprem, sel, yangın gibi sebeplerle konut edindirme yardımı hak sahiplerinin bildirimlerini uygun şekilde yapamayan kurum ve kuruluşların, bu bilgilerin yukarıda belirtilen sebeplerle zayi olduğuna ilişkin 'mahkeme kararını' ekleyerek hak sahiplerinin kurum ve kuruluşlarında çalıştıkları tarihleri 30 Haziran 2010 tarihine kadar, kanuna ekli (2) sayılı cetveldeki formatta ve elektronik ortamda bankaya bildirmeleri halinde, hak sahiplerinin bu kurum ve kuruluşlarda çalıştıkları tarihlere isabet eden kanuni yardım dilimleri dikkate alınarak ödeme yapılabilecek.
BELEDİYELER ÖDEME YAPABİLİYOR
Belediyelerde çalışanlar diğer kurumlarda çalışanlar göre daha şanslı. Nedenine gelince, belediyeler, kanunda belirlenen kriterlere ve nema hesaplama yöntemine göre nemalandıracakları tutarı kendi kaynaklarından çalışanlarına ödeyebiliyor. Yani, belediye yönetiminin karar vermesi halinde listelerin yayınlanmasını beklemeye gerek yok.
Metin Taş-Sezgin Özcan
AKŞAM