Tablodaki araç cinsi kısaltmalarını merak edenler için:
Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği-II
https://www.sanayi.gov.tr/webedit/gozlem.aspx?sayfaNo=1860EK II
ARAÇ SINIF VE TİPLERİNİN TANIMI
A. Araç sınıfları, aşağıdaki uluslararası sınıflandırmaya göre tanımlanır:
(Aşağıdaki tanımlarda kullanılan “azami kütle” ifadesi ile Ek I Madde 2.8’de açıklanan “teknik açıdan izin verilen azami yüklü kütle” belirtilmektedir.)
1. M Sınıfı: En az dört tekerlekli, motorlu yolcu taşıma amaçlı araçlar
M1 Sınıfı: Sürücü dışında en fazla sekiz kişilik oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik motorlu araçlar.
M2 Sınıfı: Sürücü dışında sekizden fazla oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik ve azami kütlesi 5 ton'u aşmayan, motorlu araçlar.
M3 Sınıfı: Sürücü dışında sekizden fazla oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik ve azami kütlesi 5 ton'u aşan, motorlu araçlar.
M1 sınıfı ile ilgili gövde tipleri ve kodlamalar bu Ekin C Kısmı’nda, o kısımda belirtilen amaçlar için kullanılmak üzere tanımlanmıştır.
2. N Sınıfı: En az dört tekerlekli, motorlu yük taşıma araçları.
N1 Sınıfı: Azami kütlesi 3,5 ton'u aşmayan, motorlu yük taşıma araçları.
N2 Sınıfı: Azami kütlesi 3,5 ton'u aşan, 12 ton'u aşmayan, motorlu yük taşıma araçları.
N3 Sınıfı: Azami kütlesi 12 ton'u aşan, motorlu yük taşıma araçları.
Bir yarı römorku veya merkezi dingilli römorku çekmek için tasarlanmış bir çekici araçta, aracın sınıflandırılmasında kullanılacak kütle; işler durumdaki çekicinin kütlesine, yarı römork veya merkezi dingilli römork tarafından çekici araca uygulanan azami statik dikey yüke tekabül eden kütle, ve (uygulanabilirliği varsa) çekici araca yüklenebilecek azami kütlenin eklenmesiyle hesaplanır.
3.O Sınıfı: Römorklar (yarı römorklar dahil).
O1 Sınıfı: Azami kütlesi 0,75 ton'u aşmayan römorklar.
O2 Sınıfı: Azami kütlesi 0,75 ton'u aşan, 3,5 ton'u aşmayan römorklar.
O3 Sınıfı: Azami kütlesi 3,5 ton'u aşan, 10 ton'u aşmayan römorklar.
O4 Sınıfı: Azami kütlesi 10 ton'u aşan römorklar.
Bir yarı römork veya merkezi dingilli römorkta, aracın sınıflandırılmasında kullanılacak azami kütle, çekici araca bağlı ve azami yükte iken, yarı römork veya merkezi dingilli römorkun dingili (/dingilleri) tarafından yere uygulanan statik dikey yüke tekabül eder.
4. Arazi tipi araçlar (G sembollü)
4.1. N1 sınıfı araçlardan azami kütlesi 2 tonu aşmayanlar ve M1 sınıfındaki motorlu araçlar, aşağıdaki koşullara uygun iseler, arazi tipi araç olarak kabul edilir.
- En az bir ön dingili ve en az bir arka dingili eşzamanlı tahrikli olarak tasarlanmış, bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dahil.
- En az bir diferansiyel kilit mekanizması veya buna benzer işlevde en az bir mekanizması varsa ve tek araç için hesaplanan % 30'luk bir eğimi tırmanabiliyorsa.
Ek olarak, aşağıdaki 6 koşuldan en az beşini de yerine getirmesi gerekir:
- Yaklaşma açısı en az 25 derece olmalıdır.
- Uzaklaşma açısı en az 20 derece olmalıdır.
- Rampa açısı en az 20 derece olmalıdır
- Ön dingil altında, alt açıklık en az 180 mm olmalıdır.
- Arka dingil altında, alt açıklık en az 180 mm olmalıdır.
- Dingiller arasında, alt açıklık en az 200 mm olmalıdır.
4.2. N1 sınıfı araçlardan azami kütlesi iki tonu aşanlar ile N2, M2 veya M3 sınıfı araçlardan azami kütlesi 12 tonu aşmayanların arazi tipi araç sayılabilmesi için, bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dahil olmak üzere ya bütün tekerleklerinin eşzamanlı tahrikli olması veya aşağıdaki 3 koşulu yerine getirmesi gerekir:
- Bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dahil en az bir ön dingili ve en az bir arka dingili eşzamanlı tahrikli olarak tasarlanmış,
- En az bir diferansiyel kilit mekanizması veya buna benzer işlevde en az bir mekanizması olan,
- Tek araç için hesaplanan % 25'lik bir eğimi tırmanabilen.
4.3. M3 sınıfı araçlardan azami kütlesi 12 tonu aşanlar ile N3 sınıfı araçların arazi tipi araç sayılabilmesi için, bir dingilinin tahriki ayrılabilen araçlar dahil olmak üzere ya tekerleklerinin eşzamanlı tahrikli olması veya aşağıdaki koşulları yerine getirmesi gerekir:
- Tekerleklerin en az yarısı tahrikli olan,
- En az bir diferansiyel kilit mekanizması veya buna benzer işlevde en az bir mekanizması olan,
- Tek araç için hesaplanan % 25'lik bir eğimi tırmanabilen.
- Aşağıdaki altı koşuldan en az dördünü yerine getiren:
-Yaklaşma açısı en az 25 derece olmalıdır.
-Uzaklaşma açısı en az 25 derece olmalıdır.
-Rampa açısı en az 25 derece olmalıdır.
-Ön dingil altında, alt açıklık en az 250 mm olmalıdır.
-Dingiller arasında, alt açıklık en az 300 mm olmalıdır.
-Arka dingil altında, alt açıklık en az 250 mm olmalıdır.
4.4.Yük ve kontrol koşulları.
4.4.1. N1 sınıfı araçlardan azami kütlesi iki tonu aşmayanlar ve M1 sınıfı araçlar, soğutma sıvısı, yağlar, yakıt, stepne, avadanlıklar ve sürücü (Bkz. Ek I dipnot (o) ) dahil olmak üzere çalışabilir durumda olmalıdır.
4.4.2. Ek.II Madde 4.4.1'in kapsamı dışındaki motorlu araçların, imalatçısı tarafından belirtilen teknik açıdan izin verilen azami kütleye göre yüklenmesi gerekir.
4.4.3. İstenen eğimi (% 25 ve % 30) tırmanabilme yeteneği, basit hesaplamayla doğrulanır. Ancak istisnai hallerde, teknik hizmetler kuruluşları, sözkonusu tipteki araca fiili bir deney uygulanmasını talep edebilir.
4.4.4. Yaklaşma açısı, uzaklaşma açısı ve rampa açısı hesaplanırken, çarpmaya karşı koruma tertibatları gözönüne alınmaz.
4.5. Alt açıklığın tanım ve çizimleri. Yaklaşma açısı, uzaklaşma açısı, rampa açısı tanımları için Ek I (na), (nb) ve (nc) dipnotlarına bakınız.)
4.5.1. “Dingiller arasındaki alt açıklık”, durma düzlemiyle aracın en alçak sabit noktası arasındaki en kısa mesafedir.
4.5.2. “Bir dingil altındaki alt açıklık”, aracın bir dingilinin tekerlek (çift olan tekerleklerde içte kalan tekerleklerin) izlerinin merkezinden geçen ve aracın tekerlekler arasında kalan en alçak sabit noktasına temas eden dairesel yayın yerden (durma düzleminden) azami yüksekliğidir.
Aracın hiçbir sabit bölümü, aşağıdaki şemada gösterilen taranmış bölümün içine taşmamalıdır. Uygunsa, dingillerin her birinin yerden yüksekliği konumlarına göre belirtilir; örneğin 280/250/250.
4.6. Birleşik isimlendirme
“G” sembolü, “M” sembolü veya “N” sembolü ile birleşik kullanılmalıdır. Örneğin arazi tipi kullanıma uygun N1 sınıfı bir araç N1G olarak belirtilir.
5. Özel amaçlı araç: M, N ve O sınıflarından, yolcu veya yük nakletme ve özel bir işlevi yerine getirmek için özel gövde düzenlemeleri ve/veya techizatlar gerektiren araçlardır.
5.1 Motorlu karavan: “Motorlu karavan” yaşama bölümünde en azından aşağıdaki techizatı içerecek şekilde yapılmış M1 sınıfı özel amaçlı araçtır:
- koltuklar ve masa
- koltuklardan da dönüştürülebilecek, yatacak yer
- yemek pişirme olanakları ve
- dolap gibi bagaj ve diğer maddeleri saklama olanakları .
Bu techizatlar yaşama bölmesinde katı bir şekilde sabitlenmiş olacaktır; fakat masa kolayca kaldırılabilecek şekilde tasarlanmış olabilir
5.2. Zırhlı araçlar: Taşınan yolcu ve/veya yükün korunması için amaçlanmış zırhlaması kurşun-geçirmezlik gereklerine uyan araçlardır.
5.3.Cankurtaranlar:Hasta ve yaralıların taşınması için amaçlanmış ve bu maksat için özel techizatları olan M sınıfı motorlu araçtır.
5.4 Cenaze araçları: Vefat etmiş kişileri taşımak için amaçlanmış ve bu maksatla özel techizatları olan motorlu taşıtlardır.